Panoramy i widoki Kłodzka

Ze względu na swoje położenie oraz dominującą nad miastem Forteczną Górą (340 m. n.p.m.) Kłodzko przez całe wieki było wdzięcznym obiektem do uwieczniania na wszelkich widokach oraz panoramach. Dziś zapraszam na krótki bieg przez kilka takich przykładów. Dla porządku przyjmę czas powstania tych dzieł, a nie chronologię datowań, a jako zasadniczy punkt odniesienia uwzględnię ich autorów wraz z krótkimi notkami o nich.

1. Matthias Gerung– malarz i drzeworytnik urodzony ok. 1500 r. w Nördlingen w Szwabii, zmarły w 1570 r. w bawarskim Lauingen, jest prawdopodobnie autorem najstarszego widoku Kłodzka. Weduta, przedstawiająca Kłodzko od południowego-zachodu, powstać miała w trakcie podróży Ottona Henryka Wittelsbacha, księcia Palatynatu-Neuburg, w którego orszaku znajdował się Gerung, do Krakowa w latach 1536/1537.

Matthias Gerung- Kłodzko w latach 1536/1537 [źr. polska-org.pl, dost. 04.11.2023 r.].

2. Daniel Meissner– poeta i rytownik urodzony w czeskim Chomutowie w 1585 r., a zmarły 11 marca 1625 r. we Frankfurcie nad Menem w Hesji. Jest autorem miedziorytu przedstawiającego widok Kłodzka w trakcie oblęże-nia przez wojska cesarskie w roku 1622.

Daniel Meissner- Kłodzko, oblężenie miasta w 1622 r. [źr. polska-org.pl, dost. 04.11.2023 r.].

3. Matthäus Merian– rytownik urodzony w Bazylei, a zmarły w Langenschwalbach w Hesji. Jest autorem wielu planów i widoków miast niemieckich. Razem z geografem Martinem Zeillerem (1589-1661) wydali wielotomo-wą Topographia Germaniae, w której zawarli ponad 2000 widoków i planów miast Rzeszy. Jest również autorem widoku Kłodzka, przedstawiającym miasto ok. roku 1650.

Matthäus Merian- Kłodzko ok. 1650 r. [źr. polska-org.pl, dost. 04.11.2023 r.].

4. Georgius Aelurius– kronikarz, autor kroniki Kłodzka znanej jako Glaciographia. Urodził się w Ząbkowicach Śląskich w roku 1596, a zmarł tamże w roku 1627. Jest autorem panoramy Kłodzka ukazującej oblężenie miasta przez wojska cesarskie dowodzone przez Liechtensteina  w roku 1622. W latach 1620-1621 był diakonem w kościele św. Wacława, który, ze względu na bliskość kłodzkiego zamku, został rozebrany na początku 1622 r.

Georgius Aelurius- oblężenie Kłodzka w 1622 r. {źr. http://www.grafschaft-glatz.de/bilder/glatz/glatz208.jpg, dost. 05.11.2023 r.].

5. Friedrich Bernhard Werner– śląski rysownik ur. 28 stycznia 1690 r. w Topoli koło Kamieńca Ząbkowickiego. Zmarł we Wrocławiu 20 kwietnia 1776 r. W latach 1726-1737 wykonał ponad 300 wedut przedstawiających europejskie miasta oraz ponad 300 widoków kościołów, klasztorów i pałaców. W roku 1733 na zlecenie norymberskiego wydawcy map- Hommans Erben wykonał weduty, które miały znaleźć się w planowanym przez wydawcę Atlasie Śląska. Łącznie wyszło 11 tablic miedziorytniczych zawierających widoki ponad 80 lokacji na Śląsku, które zawarte zostały w dziele pt. Scenographia Urbium Silesiae. Jest autorem widoku przedstawiającego Kłodzko ok. r. 1742.

Friedrich Bernhard Werner- Kłodzko ok. 1742 r. [źr. polska-org.pl, dost. 04.11.2023 r.].

6. Johann David Schleuen– rytownik ur. 12 maja 1711 r. w Berlinie i zmarły tamże 9 marca 1771 r. Zajmował się przedstawieniami widoków miast oraz charakterystycznych budowli. Jest autorem widoku Kłodzka przedsta-wiającego miasto w drugiej ćwierci XVIII w.

Johann David Schleuen- Kłodzko ok. 1730-1750 r. [źr. polska-org.pl, dost. 04.11.2023 r.].

7. Johann Martin Wille– rytownik, właściciel wydawnictwa miedziorytniczego, urodzony 24 października 1727 roku w szwabskim Kempten, a zmarły 1 maja 1806 roku w Augsburgu. Wydawał portrety, karykatury, dzieła obrazujące historię kultury oraz wizerunki religijne. Wśród dzieł wydanych w jego warsztacie znajduje się również widok Kłodzka, który przedstawia oblężenie miasta w roku 1760.

Johann Martin Wille- oblężenie Kłodzka w 1760 r. [źr. polska-org.pl, dost. 04.11.2023 r.].

8. Friedrich August Tittel– pochodzący z Saksonii malarz, rysownik i miedziorytnik, ur. w 1782 roku i zmarły w roku 1836. Mimo, że jego głównym obiektem twórczości były Karkonosze, pozostawił nam widok Kłodzka ukazujący miasto ok. 1810-1820 roku.

Friedrich August Tittel- Kłodzko ok. 1810-1820 r. [źr. polska-org.pl, dost. 04.11.2023 r.].

9. Friedrich August Pompejus– (ur. ?- zm. 1868)- właściciel drukarni w Lądku-Zdroju, wydawca. Do najważniejszych dzieł wydanych w jego przedsiębiorstwie należy „Die Chroniken der Grafschaft Glatz” Josepha Köglera oraz „Album der Grafschaft Glatz oder Abbildungen der Städte, Kirchen, Kloster, Schlösser und Burgen derselben, von mehr als 150 Jahren” zawierające 33 tablice z 65 grafikami przedstawiające miasta i obiekty Hrabstwa Kłodzkiego, a bazujące na wcześniejszych pracach m. in. F. B. Wernera. W powyższym wydawnictwie znajduje się również opracowana przez Pompejusa panorama Kłodzka z roku 1737.

Friedrich August Pompejus- Kłodzko z lotu ptaka w 1737 r. [źr. polska-org.pl, dost. 04.11.2023 r.].

10. Ernst Wilhelm Knippel– grafik, rysownik, rytownik. Urodzony 24 kwietnia 1811 roku w Ścięgnach, w ob. powiecie karkonoskim, zmarł 26 kwietnia 1900 r. w Kowarach. Był uczniem saksońskiego miedziorytnika Friedricha Augusta Tittela (wymienionego już w  artykule), po śmierci którego przejął wydawnictwo swojego mistrza. Po zawarciu współpracy z Carlem Riedenem założyli przedsiębiorstwo Rieden & Knippel, które specjalizowało się w wykonywaniu litografii. W twórczości Knippela przeważały zdecydowanie przedstawienia obiektów przemysłowych, głównie na zlecenia przedsiębiorców z Górnego Śląska. Wśród wydanych przez niego dzieł znajduje się jednak widok Kłodzka przedstawiający miasto ok. roku 1840.

Ernest Wilhelm Knippel- Kłodzko w 1840 r. [źr. polska-org.pl, dost. 04.11.2023 r.].

11. Theodor Blätterbauer– malarz, grafik, rysownik ur. 24 grudnia 1823 roku w Bolesławcu i zmarły 30 czerwca 1906 roku w Legnicy. Jest autorem setek szkiców, rysunków i akwarel przedstawiających śląskie krajobrazy i miasta. Specjalizował się w romantycznym przedstawianiu obiektów średniowiecznych. Jest autorem kilku prac dotyczących Kłodzka, m. in. domniemanego widoku miasta w roku 1532 oraz panoramy Kłodzka w roku 1880.

Theodor Blätterbauer- Kłodzko w 1532 r. [źr. polska-org.pl, dost. 04.11.2023 r.].

oraz

Theodor Blätterbauer- Kłodzko w 1880 r. [źr. polska-org.pl, dost. 04.11.2023 r.].

A na koniec niespodzianka. W załączniku wykonany przez mnie opis obiektów z panoramy Pompejusa (Kłodzko z lotu ptaka w 1737 r.)- w języku polskim.